آگهی دفاع از پایان نامه

عنوان: پیشرفت معرفت علمی از نظر تامس کوهن و بررسی نقدهای وارد بر آن.

دانشجو: مهدی ابراهیم‌پور

استاد راهنما: دکتر سعید زیباکلام

استاد داور داخلی: دکتر رضا حاجی‌ابراهیم

استاد داور خارجی: دکتر غلامحسین مقدم‌حیدری

تاریخ: دوشنبه ۱۳۹۴/۵/۱۲ ساعت ۲ تا ۵ بعدازظهر

مکان: دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ساختمان فارابی، اتاق ۱۰۸.

 

چکیده: هدف از این رساله بررسی و تدقیق مفهوم «پیشرفت علم» و تلاش من معطوف به بازسازی تلقی تامس کوهن از این مفهوم و سپس طرح برخی از انتقادات  فلاسفه‌ی دیگر به این تلقی است. برای این منظور پاسخ‌های کوهن به سؤال چرایی پیشرفت علم را مطرح خواهم کرد و می‌کوشم منظور او از پیشرفت معرفت علمی را روشن کنم. سپس انتقادات وارد شده به این تلقی را در هشت قسمت مطرح خواهم کرد و برخی از آن‌ها را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهم. در انتها می‌کوشم تا دو نتیجه از تلقی کوهن بگیرم.

 

انحلال یک پارادوکس

«آیا خدا می‌تواند سنگی به‌وجود آورد که خودش نتواند بلندش کند؟» این سؤال یکی از اوّلین سؤالات جدی فلسفی‌ای بود که در دوران کودکی با آن مواجه شدم. یادم هست که یکی از بچه‌ها این سؤال را پرسید و معلم پرورشی‌مان گفت که این شبهه را اوّل انقلاب مارکسیست‌ها می‌کرده‌اند. گویا همین حرف آن زمان برایم جواب تلقی می‌شد چون به‌یاد نمی‌آورم که دیگر به آن فکر کرده باشم. احتمالا پیش خودم فکر کرده‌ام که چون این شبهه را مارکسیست‌ها می‌کرده‌اند، حتما چیز غلطی بوده.

مدّت‌ها بعد دوباره با این سؤال روبرو شدم و دنبال جواب گشتم. جوابی که شنیدم این بود که قدرت خدا به امور منطقاً محال تعلق نمی‌گیرد. این ضعف خدا نیست، بلکه ضعف آن امر است که پتانسیل موجود شدن ندارد؛ مثل دایره‌ی سه‌ضلعی. دوباره قانع شدم و حتی یادم می‌آید که برای اظهار فضل، از دیگران این سؤال را می‌پرسیدم و بعد از اینکه از جواب دادن درمانده می‌شدند معما را حل می‌کردم.

تا اینکه چند روز پیش دوباره نشستم و به این سؤال فکر کردم. جواب‌های قبلی دیگر نمی‌تواند قانعم کند؛ زیرا مگر منطق چه شأنی دارد که حد و مرز قدرت خدا را تعیین می‌کند؟ مگر هر چیزی منطقاً محال باشد، از نظر هستی‌شناسانه هم محال است؟ قوانین منطق را چه کسی درست کرده؟ اگر آنها مخلوق خدایند، پس چطور قدرت خدا را حد می‌زنند؟ و اگر مخلوق نیستند پس حادث نیستند و اگر چیزی غیر از خدا بتواند قدیم باشد پس چرا کلا عالم را قدیم ندانیم و پای خدا را وسط نکشیم؟

به‌علاوه، بازی‌های زبان دیگری وجود دارد که قوانین منطق (مثلا اصل امتناع تناقض) در آنها معتبر نیستند. مثلا بازی زبان شعر و بازی زبان عرفان:

می‌شدم در فنا چو مه بی‌پا                        اینت بی‌پای پادوان که منم (مولوی)

همه عمر برندارم سر از این خمار مستی         که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی (سعدی)

فلک در خاک می‌غلتید از شرم سرافرازی         اگر می‌دید معراج ز پا افتادن ما را (بیدل)

از این که بگذریم می‌توانیم به تحقیقات مردم‌شناسانه‌ی ایونس-پریچارد درباب قبیله‌ی آزاند رجوع کنیم. اعضای این قبیله معتقدند که پسران یک جادوگر، جادوگر می‌شوند ولی در عین حال جادوگر بودن نسل‌های بعدی را نمی‌پذیرند. در حالی که به نظر ما این نتیجه‌ی منطقی چنین اعتقادی است. آنها با این باور‌های متناقض زندگی می‌کنند و مشکلی هم ندارند.

آنچه می‌خواستم بگویم این است که منطق، آن جایگاه رفیع و استعلایی را در بعضی بازی‌های زبان دیگر ندارد، چه رسد به اینکه بخواهد واجد چنان جایگاهی باشد که دامنه‌ی قدرت خداوند را تعیین کند. لذا این راه‌حل که بگوییم به خاطر محالِ منطقی بودنِ وجودِ چنین سنگی، مسئله حل می‌شود به‌نظر من درست نیست. ما هیچ دلیلی نداریم که فکر کنیم چون امری برای ما محال تلقی می‌شود، برای خداوند هم باید محال باشد.

اگر از راه‌حل من بپرسید باید بگویم راه‌حلی ندارم. برعکس من اصلا فکر می‌کنم سؤال غلط طرح شده و باید منحل شود. من به تبعیت از ویتگنشتاین فکر می‌کنم طرح سؤال از «قادر مطلق»، در اندازه‌ی توانایی زبان نیست و باید کنار گذاشته شود.

 

پی‌نوشت یک: من اصلا پارادوکس را توضیح ندادم. اگر علاقه‌مندید، «پارادوکس قادر مطلق» را از اینجا بخوانید.

پی‌نوشت دو: برای دیدن تحقیقات درباره‌ی قبیله‌ی آزاند، یا به کتاب خود ایونس-پریچارد رجوع کنید:

E. E. Evans-Prichard: Witchcraft, Oracles and Magic among the Azande

یا به مقاله‌ی پیتر وینچ:

‌Peter Winch: Understanding a Primitive Society

یا به فصل هفت کتاب دیوید بلور:

‌David Bloor: Knowledge and Social Imagery

یا هر جای دیگری که در این باره چیزی نوشته‌اند!

پی‌نوشت سه: اگر همه‌ی اینها را خواندید و قانع نشدید سری بزنید به گروه فلسفه علم امیرکبیر و درباره‌ی اختیاری یا اجباری بودن درس سمینار سؤال کنید. وقتی جوابی شبیه به اینکه «اختیاری است ولی باید بردارید!» را شنیدید، ایمان خواهید آورد.

نشست «تأملی بر نگرش مکانیکی به عالم»

فراخوان سمینار دانشجویی تاریخ و فلسفه علم دانشگاه شهید بهشتی

برنامه ترم دوم 92 -93 دانشگاه صنعتی امیرکبیر

درس	استاد	زمان
فلسفه علم 2	زیباکلام مفرد	یکشنبه (8 - 11)
فلسفه علم 2	زیباکلام مفرد	یکشنبه (13:30 - 16:30)
تئوری شناخت (اپیستمولوژی)	کیاشمشکی	سه شنبه (15:30 - 17) چهارشنبه (8 - 9:30)
فلسفه زبان	صداقت آهنگری حسین زاده	دوشنبه (10:30 - 12) سه شنبه (8:30 - 10)
منطق عمومی 1	پورمهدیان	سه شنبه (10:15 - 12:15)
منطق قدیم 1	خداوردیان	دوشنبه (8 - 10)
فلسفه اسلامی 1	کیاشمشکی	چهارشنبه (10 - 12)
سمینار	صداقت آهنگری حسین زاده	دوشنبه (13:30 - 15:30)

فایل‌های صوتی سخنرانی‌های دانشگاه امیرکبیر ترم نخست 92 – 93

دکتر بهاره آروین: نقش چرخش زبانی در روش‌شناسی علوم اجتماعی (22 مهر)

دکتر مهدی معین‌زاده: فلسفه‌ی تکنولوژی پزشکی (20 آبان)

دکتر ابوتراب یغمایی: فلسفه علم به‌مثابه‌ی یک نظام علمی (4 آذر)

دکتر امیراحسان کرباسی‌زاده: داروین و فلاسفه علم هم‌عصر او (18 آذر)

دکتر سید رضا حسینی: درباره‌ی کناره‌گیری یا "چرا مغازه‌دار سیب‌هایش را وارسی نمی‌کند؟" (26 آذر)

 

پی‌نوشت یک: متأسفانه هنوز به فایل سخنرانی دکتر همتی‌مقدم دسترسی پیدا نکرده‌ام. اگر پیدایش کنم همینجا اضافه‌اش خواهم کرد.

پی‌نوشت دو: روشن است که آپلود شدن فایل‌های این ترم، آپلود شدن فایل‌های ترم‌های بعدی را استلزام نمی‌کند. پس به خیال اینکه «بعدا فایل صوتی‌اش را گوش می‌کنم» سخنرانی‌های ترم آینده را از دست ندهید.

خلاف آمدِ عادت + توجه

توجه: مکان برگزاری سمینار تغییر کرد. از نو مکان:

دانشگاه صنعتی امیرکبیر، اداره کل فرهنگی (بین دانشکده‌های مهندسی پلیمر و مهندسی شیمی) سالن فرهنگ.

سخنرانی فلسفی در دانشگاه امیرکبیر

موضوع:

درباره‌ی کناره‌‌گیری

یا ”چرا مغازه‌دار سیب‌هایش را وارسی نمی‌کند؟“

 

ارائه‌ دهنده:

دکتر سید رضا حسینی

پژوهشگر در دانشگاه Rhodes آفریقای جنوبی

 

زمان: سه شنبه 92/9/26 ساعت 16:30

مکان: دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشکده‌ی مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، طبقه‌ی اوّل، سالن آمفی‌تئاتر

 

چکیده: من در این سمینار، تلقی توماس نیگل از ”ابسورد“ را نقد و ارزیابی می‌کنم (نیگل 2008). نیگل مدعی است که هم شکاکیت معرفت‌شناختی و هم معنای ابسورد می‌تواند از طریق شک‌های ابتدایی معطوف به سیستم‌های موجه‌سازی برآید؛ سیستم‌هایی که ما معمولاً آنها را مفروض می‌گیریم. به بیان دیگر کناره‌گیری از دغدغه‌های روزمره و نگاه به زندگی به مثابه‌ی یک کل، کلید ابسورد است. نیگل بین ”ابسورد“ و ”بی معنایی“ تمایزی برقرار کرده و می‌گوید که معنای ابسورد برآمده از این است که ما بی‌معنایی زندگی را از منظر عینی درمی‌یابیم، در حالی که معناداری را از منظری شخصی به آن نسبت می‌دهیم. با این وجود، با بررسی تلقی ویتگنشتاین از گزاره‌های یقینی در کتاب ”در بابِ یقین“، من استدلال می‌کنم که تلقی نیگل از معنایِ زندگی ناتوان از پس تبیین وجه بنیادین ”جهان-تصویر“ در ساختار معنا در زندگی ماست. به بیان ساده، ”جهان-تصویر“ تمامیت گزاره‌های یقینی است، همان گزاره‌هایی که معمولاً شک‌ناپذیرند(برای مثال، اعداد به میل خود جابجا نمی‌شوند). من استدلال می کنم که دستِ‌کم یک دلیل برای ”غیرعادی“بودن تلقی نیگل آن است که جنبه‌ی مهمی از زندگی‌های ما براساس اعتماد بی‌چون‌و‌چرای ما به جهان-تصویرهایمان شکل گرفته است. در این نگاه، برخلاف نیگل، بخشی از معنا بر پایه‌ی خود زندگی اعطاء می‌گردد؛ معنایی که نیاز به توجیهی که نیگل به دنبال آن است، ندارد.

 

حضور برای عموم آزاد است.

 

دهمین سمینار فلسفه علم

دهمين نشست از سلسله جلسات فلسفه علم دانشگاه اميرکبير

 

موضوع جلسه اين هفته:

داروین و فلاسفه علم هم‌عصر او

ارائه توسط:

دکتر امیراحسان کرباسی‌زاده

مؤسسه پژوهشي حکمت و فلسفه ايران

 

 

زمان: دوشنبه، 18/9/92 ساعت 10:30

مکان: دانشگاه صنعتي اميرکبير، ساختمان فارابي، طبقه منفي يک، سالن دکتر سليمي

حضور براي عموم آزاد است.

 

چکيده: داروین در چاپ اول کتاب منشاءانواع از دو فیلسوف نقل قول می آورد  فرانسیس بیکن و ویلیام هیوول. نقل قولی که از هیوول در کتاب داروین آمده از رساله بریج واتر اوست. رساله ای که در دوران تحصیل داروین در کیمبرج شهرت فراوانی داشت. علاوه بر هیوول، روش شناس و فیلسوف علم دیگری که داروین به آثار او توجه دارد جان هرشل است. داروین در دوران جوانی خود کتاب مشهور هرشل گفتاری مقدماتی درباب مطالعه فلسفه طبیعی را خوانده بود. در زندگینامه خودنوشت داروین می خوانیم که هیچ کتابی به اندازه دو کتاب روایت شخصی هامبولت و کتاب هرشل، او را تحت تاثیر قرار نداده است. در این سخنرانی به تاثیر روش شناسی هیوول و هرشل بر داروین می پردازم. علاوه بر این، اشاره خواهم کرد که  به نظر می رسد تاثیر ابتدایی هرشل بر داروین با گذشت زمان کمرنگ تر می شود و داروین پس از انتشار منشاء انواع، معیارهای سفت و سخت هرشلی را عامدانه کنار می گذارد و به روش شناسی هیوول روی می آورد.

نهمین سمینار فلسفه علم

نهمين نشست از سلسله جلسات فلسفه علم دانشگاه اميرکبير

 

موضوع جلسه اين هفته:

فلسفه علم به‌مثابه‌ی نظامی علمی

ارائه توسط:

دکتر ابوتراب يغمايی

مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ايران

 

 

زمان: دوشنبه، 4/9/92 ساعت 10:30

مکان: دانشگاه صنعتي اميرکبير، ساختمان فارابي، طبقه منفي يک، سالن دکتر سليمي

حضور برای عموم آزاد است.

 

چکيده: فلسفه علم چند دهه‌اي است که در برخي از دانشگاه‌هاي دنيا به‌عنوان نظامي آکادميک جا افتاده است. شخصيت دوگانه‌ي آن که يک پا در فلسفه و يک پا در علم دارد ما را با اين پرسش مواجه مي‌کند که فلسفه علم بيشتر ماهيت علمي دارد يا فلسفي. در اين سخنراني نشان خواهم داد که فلسفه علم رايج پيش از آن‌که نظامي فلسفي باشد، دنباله‌روي جريان‌هاي علمي است. اين موضوع را در سه محور بررسي خواهم کرد: روش، محتوا و ملاحظات مؤسسه‌اي.  

هشتمین سمینار فلسفه علم

هشتمين نشست از سلسله جلسات فلسفه علم دانشگاه اميرکبير

 

موضوع جلسه اين هفته:

فلسفه تکنولوژی پزشکی

ارائه توسط:

دکتر مهدی معين‌زاده

پژوهشگاه علوم انسانی 

 

زمان: دوشنبه، 20/8/92 ساعت 10:30

مکان: دانشگاه صنعتي اميرکبير، ساختمان فارابي، طبقه منفي يک، سالن دکتر سليمي

 

چکيده: قول به ماهیتی مستقل از اراده آدمیان برای تکنولوژی، از سوی هر اندیشمندی که ارائه شودتاثیرات درازدامنی بر کل منظومه تاملات او درباره تکنولوژی برجای می‌نهد. هایدگر را در زمره قائلین به ماهیت مستقل برای تکنولوژی ذات‌گرایان یا essentialists) ) آورده اند. رای هایدگر به این ماهیت، موکد و سازگار باسایر پاره‌های تفکر او در باب تکنولوژی است. این قول حتی تا نهایت فلسفه‌ورزی او در باره تکنولوژی یعنی آنجا که راهی به سوی رهایی از گشتل تکنولوژی می‌جوید، جاری است. در این بحث سعی بر آن داریم که ادله و شواهد عرضه شده درباره این موضوع از سوی هایدگر را بر تکنولوژی پزشکی جاری سازیم. آنگاه به نقدهایی که ممکن است بر این ادله و شواهد وارد شوند، میپردازیم.

هفتمین سمینار فلسفه علم

هفتمين نشست از سلسله جلسات فلسفه علم دانشگاه اميرکبير

 

موضوع جلسه اين هفته:

منطق تشخيص در پزشکي

 

ارائه توسط:

دکتر احمدرضا همتي‌مقدم

دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات تهران

 

 

زمان: دوشنبه، 6/8/92 ساعت 10:30

مکان: دانشگاه صنعتي اميرکبير، ساختمان فارابي، طبقه منفي يک، سالن دکتر سليمي

 

چکيده: بحث تشخيص بيماري‌ها يکي از اساسي‌ترين اقدامات در حرفه پزشکي است که بدون آن درمان صحيح بيماران شايد ممکن نباشد. يکي از موضوعات فلسفه پزشکي چگونگی روند تشخيص در پزشکي و بهينه‌سازي آن است. در اين سخنراني سعي مي‌شود با استفاده از بيزينيسم نشان داد چگونه مي‌توان روند تشخيص در پزشکي را بهينه‌سازي کرد.

دور جدید سمینار‌های فلسفه علم دانشگاه امیرکبیر (نیمسال نخست 92 - 93)

22 مهر

نقش چرخش زبانی در علوم اجتماعی

دکتر بهاره آروین

 دانش‌آموخته‌ی دانشگاه تهران

6 آبان

منطق تشخیص در پزشکی

دکتر احمدرضا همتی‌مقدم

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

20 آبان

فلسفه‌ی تکنولوژی پزشکی

دکتر مهدی معین‌زاده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی

4 آذر

Philosophy of Science as a Scientific Discipline

دکتر ابوتراب یغمایی

دانش‌آموخته‌ی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

18 آذر

داروين و فلاسفه علم دورانش

دکتر امیراحسان کرباسی‌زاده

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

زمان همه‌ی سمینارها دوشنبه‌ها ساعت 10:30 تا 12 است.

مکان: خیابان حافظ، خیابان رشت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ساختمان فارابی، طبقه‌ی منفی یک (زیرزمین)، سالن دکتر سلیمی.

ششمین سمینار فلسفه علم

ششمين نشست از سلسله جلسات فلسفه علم دانشگاه اميرکبير

 

موضوع جلسه اين هفته:

نقش چرخش زبانی در علوم اجتماعی

ارائه توسط: 

دکتر بهاره آروين

دانشگاه تهران

زمان: دوشنبه، 22/7/92 ساعت 10:30

مکان: دانشگاه صنعتی اميرکبير، ساختمان فارابی، طبقه منفی يک، سالن دکتر سليمی

حضور برای عموم آزاد است.

طرح درس متافیزیک تطبیقی (دانشگاه صنعتی امیرکبیر)

استاد: دکتر ابوالفضل کیاشمشکی

زمان: سه شنبه 15 - 16:30 و چهارشنبه 8 - 10:30

سرفصل ها در ادامه مطلب

ادامه نوشته

طرح درس فلسفه ذهن (دانشگاه صنعتی امیرکبیر)

استاد: دکتر مرتضی صداقت

زمان: دوشنبه 13 – 14:15 و چهارشنبه 15 – 16:15

 

منابع:

Philosophy of Mind, J, Kim, 2007

Philosophy of Perception, W. Fish, 2010

(The Problem of Perception, T.Crane, 2011, (Stanford Encyclopedia Entry

 

سرفصل‌ها:

کلیات، دوآلیسم جوهری، رفتارگرایی، این‌همانی، کارکردگرایی، علیّت ذهنی، محتوای ذهنی، ادراک

 

توجه: دانشجویان جدیدالورودی که خواهان برداشتن این درس هستند به دکتر صداقت مراجعه کنند تا آمادگی‌شان برای برداشتن این درس محک بخورد. در صورت پذیرش استاد، می‌توانند این درس را درهنگام موعد حذف و اضافه انتخاب کنند.

درس های ترم جدید امیرکبیر

نام درس	استاد	زمان
فلسفه علم 1	زیباکلام مفرد	یکشنبه (8-11)
فلسفه علم 1	زیباکلام مفرد	یکشنبه (13-16)
فلسفه غرب	کرمی ورنامخواستی	دوشنبه (8:30-10) و سه شنبه (8:30-10)
فلسفه غرب	کلباسی اشتری	یکشنبه (16:15-19:15)
متافیزیک تطبیقی	کیاشمشکی	سه شنبه (15-16:30) و چهارشنبه (8-9:30)
تاریخ علم تا قرن شانزدهم	مقدم حیدری	شنبه (15-18)
تاریخ علم تا قرن شانزدهم	مقدم حیدری	دوشنبه (15-18)
فلسفه ذهن	صداقت آهنگری حسین زاده	دوشنبه (13-14:30) و چهارشنبه (15-16:30)
منطق قدیم 1	خداوردیان	دوشنبه (10-12)
منطق قدیم 1	غفوریان حسامی	چهارشنبه (10-12)
فیزیک و فلسفه 1	منصوری	سه شنبه (8:30-10:30)

سمینار	حاجی ابراهیم	سه شنبه (13-15)
سمینار	صداقت آهنگری حسین زاده	سه شنبه (10-12)

نسبی گرایی رقیق

پیش نوشت: چند روزی در سفر بودم و بی اینترنت. تاخیرم برای جواب دادن به بعضی کامنت های پست قبلم (بعضی انتخاب های بی اختیار) از همین روست و بابتش عذرخواهم. این پست جواب آن کامنت هاست به علاوه توضیحات اضافی.

یکم. سر کلاس فلسفه علم نشسته ام و دکتر سعید زیباکلام دارد به سبک خودش مقاله ی لاکاتوش را می خواند و معنی می کند. لاکاتوش درباره ی متافیزیک می گوید:

… where rational discussion has no place, since a metaphysical theory is neither provable nor disprovable. (The methodology of scientific research programmes, p 18)

رگ تعصب فلسفی ام باد می کند. به استاد می گویم حتی اگر بپذیریم که متافیزیک چیزی را اثبات نمی کند، نمی توانیم انکار کنیم که بعضی چیزها را ابطال می کند. اگر اینطور باشد که متافیزیک و فلسفه به هیچ دردی نمی خورند. دکتر زیباکلام بلافاصله می پرسد که متافیزیک چه چیزی را تا الان ابطال کرده؟! و من شروع می کنم به گشتن ذهنم. چند جواب پیدا می کنم ولی می دانم محکمه پسند نیستند. چند ثانیه می گذرد و هر چه بیشتر می گردم چیزی پیدا نمی کنم. دکتر زیباکلام که قیافه ی مستاصل مرا می بیند لبخندی می زند، یک گام رو به جلو برمی دارد و می پرسد اصلا چه چیزی می تواند چیزی را اثبات یا ابطال کند؟! من باز هم جوابی ندارم که بدهم. دکتر که چشم های بهت زده ی مرا می بیند، با دستش مسیر حرکت یک پرتابه را می کشد و به من می گوید:« ابراهیم پور، تا اینجا رو اومدی. حالا بپر (با تشدید روی پ بخوانید)».

 

دوم. سر کلاس تاریخ علم نشسته ایم و دکتر غلامحسین مقدم حیدری از ما می خواهد که بگوییم چرا نظریه اش غلط است. نظریه ی استاد این است : «ماه همراه با ما حرکت می کند. دلیلش هم این است که اینطور به نظر می رسد. وقتی در خیابان راه می رویم و به ماه نگاه می کنیم به نظرمان می آید که ماه هم دارد با ما می آید.» در دلم می خندم که این دیگر چه مزخرفی است. رد کردن چنین چیزی که کاری ندارد. بچه ها دست به کار شده اند. هر چه می گویند را دکتر به نحوی پاسخ می دهد و از تزش دفاع می کند. قضیه برایم جدی می شود. من هم وارد بحث می شوم و جواب می شنوم. ساکت می شوم و تلاش می کنم فکر کنم. نباید اجازه دهم استاد، این چنین ما را مسخره کند. او دارد زیرآب همه ی نظریات علمی را می زند. چند دقیقه بعد، همه ی زورهایم را زده ام. روی صندلی ام ولو شده ام و فرو ریختن کاخ باورهایم را تماشا می کنم.

 

سوم. "نسبی گرایی رقیق" اصطلاحی من- در- آوردی است که برای ارجاع به چنین تفکرات و رفتارهایی به کار می برم. اگر کسی می خواهد شکل آکادمیک تر آن را ببیند پیشنهاد می کنم که سری به سایت دکتر سعید زیباکلام بزند و مخصوصا مقاله های افسانه عقلانیت و بحثی پیرامون «عقل، استدلال و عقلانیت» را بخواند.

 

چهارم. دلیل اینکه این گونه رفتارها، گفتارها و نوشتارها را نسبی گرایانه می دانم این است که شباهت زیادی با رفتارها، گفتارها و نوشتارهای نسبی گرایان حاد (واقعی) دارد. بیشترین شباهت حمله ی نسبتا مشترکی است که هر دو طیف به بعضی اهداف می کنند. اما آن را رقیق می دانم زیرا هرگز آن ادعاهای بزرگ نسبی گرایان وجود شناختی، معرفت شناختی و اخلاقی را نمی کنند. آنها جایی دارند که پایشان را محکم رویش بگذارند و بایستند. ضمن اینکه خود آنها منکر نسبی گرا بودنشان هستند.

 

پنجم. احتمالا می توان کسان دیگری را نیز پیدا و وارد این جرگه کرد. من فعلا چنین قصدی ندارم. اگر شما دوست داشتید وارد کنید.

 

ششم. این چنین فلسفه علم خواندن، آن هم در ترم اول برای من بسیار سهمناک بود. فکر می کنم اولین بار بود که این دو استاد با هم در یک ترم به دانشجویان ترم اولی درس می دادند و البته بعید می دانم چنین اتفاقی دیگر تکرار شود.

 

هفتم. من فعلا هیچ موضعی در قبال نسبی گرایی رقیق ندارم. فقط خواستم نشانش دهم. ولی شما اگر دوست داشتید می توانید موضع بگیرید و وارد نقد شوید.

 

آخرین سمینار ترم جاری

پنجمين نشست از سلسله جلسات فلسفه علم دانشگاه اميرکبير

 

موضوع جلسه اين هفته:

پیشنهاد متافیزیک جدید برای مسألۀ اندازه‌گیری در مکانیک کوانتوم

 

زمان: دوشنبه، 23/2/92 ساعت 10:30

مکان: دانشگاه صنعتی اميرکبير، ساختمان فارابی، طبقه سوم، اتاق 309

 

ارائه توسط دکتر عليرضا منصوری

عضو هيئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی

 

چکيده: پیش‌فرض معمول ما در مورد اندازه‌گیری این است که شیء مورد اندازه‌گیری واجد کمیتی است و آن کمیت دارای مقداریست که ما آن را اندازه‌گیری می‌کنیم. بر مبنای این پیش‌فرض، اندازه‌گیری خاصیتی را آشکار می‌کند که شیء از قبل واجد آن بوده است، بطوریکه حتی اگر اندازه‌گیری روی سیستم صورت نگرفته بود، سیستم دارای این خاصیت می­بود. تعبیر استاندارد و معمول از مکانیک کوانتوم با این پیش‌فرض جور در نمی‌آید و این مسأله تحت عنوان مسألۀ اندازه‌گیری شناخته می‌شود. مسألۀ اندازه‌گیری یکی از چالش­های نظریۀ کوانتوم از ابتدای ظهور آن بوده و تعابیر و مدل­های متعددی، مثل مدل بوهم و انواع تعابیر چندجهانی و مدل GRW و همدوسی‌زدایی برای حل آن ارایه شده است. دراین سمینار به شرح و بررسی ظرفیت و قدرت تبیینی تعبیری، تحت عنوان سیگما، برای بردار حالت مکانیک کوانتوم خواهیم پرداخت که با در نظر گرفتن اجزاء زمانی برای اشیاء (چهاربعدگرایی)، مدلی برای حل مسألۀ اندازه‌گیری عرضه می‌کند.

مکتب خونه جایی برای یاددادن و یادگرفتن

یکی از زیباترین و کامل ترین سایت های آموزشی به زبان فارسی مکتب خونه است.

در این سایت(http://maktabkhooneh.org) فیلم درس استادان بزرگ دانشگاه ها و داوطلبان در زمینه های مختلف را می بینید.

در حال حاضر مکتب خونه دارای ۷۶ درس-شامل ۱۶ درس از دانشگاه صنعتی شریف، یک درس از دانشگاه تهران و ۳ درس از دانشگاه صنعتی اصفهان- است. مکتب خونه و تخته سفید (سرویس اشتراک ویدیوهای آموزشی) در مجموع بیش از ۳۵۰۰ ویدیوی آموزشی (بیش از ۱۳۰۰ ساعت) را در دسترس قرار داده اند که بیش از ۲۵۰ هزار بار دیده شده اند.

درس اصول فلسفی مکانیک کوانتوم از استاد گلشنی را ببینید.

با دیدن این فیلم، خوشحال می شویم که در زمانه ی جدید، برخی امکانات برای استفاده ی همگانی فراهم شده است.

 

اهداف و ویژگیهای سایت:

ادامه نوشته

قهوه خانه فلسفه علم

متنی که در ادامه می آید نوشته ی یکی از دانشجویان فلسفه علم دانشگاه امیرکبیر است لذا پیکان انتقادات آن بیشتر به سمت گروه فلسفه علم امیرکبیر گرفته شده است. شاید لازم به ذکر نباشد که انتقاد به این گروه این مطلب را نمی رساند که بقیه گروه های فلسفه علم موجود وضعیت خیلی بهتری دارند. این نوشته درد دل عده ای از کسانی است که پیش از دانشجوی فلسفه علم شدن آرزوهای بزرگی در سر داشتند.

ادامه نوشته

نشست چهارم

چهارمين نشست از سلسله جلسات فلسفه علم دانشگاه اميرکبير

 

موضوع جلسه اين هفته:

نظريه ترکيبی ارجاع استاتيس سيلوس در باب ترم های علمی

 

 

زمان: دوشنبه، 26/1/92 ساعت 10:30

مکان: دانشگاه صنعتی اميرکبير، ساختمان فارابی، طبقه سوم، اتاق 309

 

ارائه توسط دکتر مرتضی صداقت

عضو هيئت علمی دانشگاه اميرکبير

 

چکيده: وصف گرايی صرف در باب ارجاع ما را به مشکل قياس ناپذيری ترم های علمی می کشاند. علّی گرايی صرف در باب ارجاع نيز شکست ارجاعی ترم های علمی را ناممکن می کند. هر دو نتيجه غير قابل قبول است. ظاهرا راه حل برون رفت از اين مشکل توسل به نظريه ترکيبی ارجاع است که در آن هم المانهای وصفی و هم المانهای علّی لحاظ شده باشند. آنچه در اين گفتار بر آنيم ابتدا شرح اجمالی بر نظريات وصف گرا و علی گرا در باب ارجاع و مشکلات ناشی از هر يک برای ترم های علمی است و مهمتر شرح و نقد نظريه ترکيبی ارجاع استاتيس سيلوس در باب ترم های علمی.

سمینار

سومين نشست از سلسله جلسات فلسفه علم دانشگاه اميرکبير

 

موضوع جلسه اين هفته:

خوانش هگلی از نقش کارنپ در تاريخ فلسفه علم

مطالعه موردی کارنپ و کواين درباب قرارداد

 

زمان: دوشنبه، 14/12/91 ساعت 10:30

مکان: دانشگاه صنعتی اميرکبير، ساختمان فارابی، طبقه سوم، اتاق 309

 

ارائه توسط جناب آقای مجيد داودی

موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ايران

 

چکيده: در این صحبت با بررسی نقش کارنپ در روند رشد فلسفه علم معاصر، با تمرکز روی قراردادگرایی کارنپ در آثاری چون مبانی فلسفی فیزیک و ساختار منطقی زبان به انگیزه های او در برگرفتن این رویکرد و اهمیت قراردادگرایی کارنپ می پردازیم. در نتیجه این مطالعه معلوم می شود الگوهای قالب تفسیر جایگاه کارنپ در فلسفه نظیر کارنپ/ پوپر/ تامس کون/فایرابند یا کارنپ/کواین/کریپکه یا دیویدسون لزوما الگوهایی درست نیستند.

دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشدی بدیع

عنوان : بررسی مفهوم قوانین طبیعت در زیست شناسی

 

دانشجو: لیدا سرافراز

استاد راهنمای اول :  دكتر میانداری

استاد راهنمای دوم :  دكتر حسن خداورديان

استاد داور داخلي : دکتر مرتضی صداقت

استاد داور خارجي : دكتر امیر کرباسی زاده

تاريخ و زمان :   شنبه 5/12/1391 ساعت 10 الي 12

مكان : دانشگاه امیرکبیر، ساختمان فارابی، طبقه سوم، اتاق 307

دفاع از پايان نامه ای دیگر

عنوان : فلسفه‏ آزمایش علمی

 

دانشجو: احمد پارسائی

استاد راهنمای اول :  دكتر موسی اکرمی

استاد راهنمای دوم :  دكتر ابوالفضل كياشمشكي

استاد داور داخلي : دکتر حسن خداورديان

استاد داور خارجي : دكتر امیر مازیار

تاريخ و زمان :  دوشنبه 30/11/1391 ساعت 13 الي 15

مكان : دانشگاه امیرکبیر، ساختمان فارابی، طبقه سوم

پی نوشت: از همه دوستان و عزیزانی که حتی از راههای دور آمده بودند، صمیمانه تشکر می کنم و آرزوی موفقیت روزافزون کلیه دوستان را دارم. (پارسائی)

ادامه نوشته

دفاع از پايان نامه كارشناسي ارشد

عنوان : جایگاه معرفت شخصی در معرفت علمی نزد

مایکل پولانی

 

دانشجو: مریم سادات جوادیون اصفهانی     

استاد راهنما :  دکتر مهدی نسرین     

استاد راهنما :   دکتر مرتضی صداقت

استاد مشاور :  آقای مجید داودی بنی

استاد داور داخلي :  دکتر کیاشمشکی

استاد داور خارجي : دکتر شیرازی

تاريخ و زمان : دوشنبه 30/11/1391 ساعت 17 الي19

ادامه نوشته

ترم دوم 91-92 امیرکبیر

دروس ارائه شده گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی‌تکنیک تهران) در نیم‌سال دوم 92-1391 به قرار زیر است:

 

فلسفه علم 2                 دکتر مقدم حیدری                        يکشنبه 11-8

فلسفه غرب                   دکتر کرمي ورنامخواستي              دوشنبه 10.30-12 و سه شنبه 8-9.30

فلسفه زبان                  دکتر صداقت آهنگري حسين زاده     دوشنبه 8.30-10 و سه شنبه 18-19.30

منطق عمومي 1              دکتر حاجی ابرهیم                    سه شنبه 10-12

فلسفه اسلامي 1           دکتر کیاشمشکی                    سه شنبه 12.30-15.30

 

این ترم، از بقیه دروس خبری نیست!

پی نوشت:

ا/ فلسفه غرب برگزار نمی شه
2/ فلسفه علم 2 هم با دکتر شیخ رضایی برگزار میشه

جلسه سخنرانی فلسفه علم

موضوع جلسه: دکتر فرانکشتاین و مساله روح و حیات: نگاهی به جدال بر سر مساله حیات در اروپای قرن 19

ارائه‏ دهنده: خانم مهدیه توکل (فارغ التحصیل رشته فلسفه علم از دانشگاه اورگان)

زمان : دوشنبه 16 بهمن 91، ساعت 10 صبح

مکان : دانشگاه صنعتی امیرکبیر، ساختمان فارابی، طبقه سوم، اتاق 309

خلاصه موضوع : نيمه دوم قرن 18 ميلادي شاهد اقبال فيلسوفان طبيعت و پزشکان به مساله حيات و تمايز بين موجود زنده و غير زنده بود. مجموعه نظرات مطرح درباره حيات در دو دسته کلي مادي گراها و مخالفان آنها که حيات گرا خوانده مي شدند جا مي گرفت. با آغاز قرن 19 و رواج نظريات شبه علمي و نمايشهاي عامه پسندي در مورد احياي مردگان با استفاده از نيروهاي رمزآلودي چون الکتريسيته و مغناطيس، بحث و جدل بر سر مساله حيات به ميان مردم کشيده شد. جدال بين نظريه هاي رقيب در فاصله سالهاي 1815 تا 1820 به اوج خود رسيد و تاثيرات مهمي بر حوزه هاي فلسفه و دين و ادبيات به جاي گذاشت. اين جريان که امروزه با عنوان "Vitalism Debate" يا "Vitalism vs. Mechanism Debate" از آن ياد مي شود، يکي از جذابترين اپيزودهاي تاريخ علم است که در آن علم و فلسفه و دين و ادبيات و هنر در تعاملي جالب اما پرتنش به هم مرتبط مي شوند.

سوالات 89 فلسفه غرب(دکتر شیرازی)

به نام خدا

سوالات فلسفه غرب

1-  دو حکم زیر را در نظر بگیرید: آفتاب به زمین می تابد و سپس زمین گرم می شود. در گذر از این دو حکم به حکم: اگر آفتاب به زمین بتابد، زمین گرم می شود؛ کدام مفهوم محض و کدام مفهوم عام وارد شده اند؟ با استفاده از تشابه تجربی دوم کانت توضیح دهید.

2-  تعارض دو حکم را در نظر بگیرید: در جهان علتهایی بر حسب اختیار وجود دارد/اختیاری وجود ندارد بلکه هرچه هست طبیعت است. موضع کانت در قبال تعارض فوق را با توجه او از صور معقول توضیح دهید.

ادامه نوشته

همایش دو روزه «فلسفه علم» در دانشگاه تهران برگزار می‌شود

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، همایش دو روزه «فلسفه علم» با سخنرانی اساتید برجسته این حوزه سعید زیباکلام در موضوع «چیستی روش علمی»، غلامحسین مقدم حیدری در موضوع «شرحی بر دیدگاه‌های توصیفی و تبیینی»، امیراحسان کرباسی زاده در موضوع «تاریخ فلسفه علم» و حسین شیخ رضایی در موضوع «علم و اجتماع» برگزار می شود.

لازم به ذکر است، این همایش از ساعت 13 تا 17 سه شنبه و چهارشنبه، 23 و 24 آبان ماه در محل سالن شهید دهشور پردیس علوم دانشگاه تهران برگزار می شود.

http://snn.ir/NSite/FullStory/News/?id=215147&Serv=3&SGr=10

دفاع پایان‌نامه کارشناسی ارشد

اولین دفاع از پایان‌نامه‌های دانشجویان کارشناسی ارشد فلسفه علم دانشگاه امیرکبیر، ورودی‌های سال 1389، فردا برگزار می‌شود.

 عنوان پایان نامه: فلسفه علم بسکر

 دانشجو: خانم بنازاده  

استاد راهنمای اول: دکتر مقدم حیدری

استاد راهنمای دوم: دکتر کیاشمشکی

داور داخلی: دکتر حاج ابراهیم

داور خارجی: دکتر قائمی‌نیا

زمان: ساعت هشت و نیم صبح، دوشنبه هشتم آبان ماه 1391

مکان: ضلع شمالی دانشگاه امیرکبیر، ابتدای خیابان رشت، جنب کتابخانه مهندسی،ساختمان فارابی، طبقه سوم، گروه فلسفه علم دانشگاه امیرکبیر 

 

حضور کلیه دوستان و علاقه مندان آزاد است.

 

پ.ن:

1- پایان نامه خانم بنازاده با نمره 19 پذیرفته شد.

صمیمانه به ایشان شادباش و تبریک می‌گوییم و امیدواریم تلاش‌های خود را ادامه دهند.

ادامه نوشته