سال 1394
دقیقا دو سال پیش در همین ماه و همین روز و همین ساعت، جلسه دفاع پایان نامه کارشناسی ارشد فلسفه علم من در دانشگاه امیرکبیر(پلی تکنیک تهران) بود. بخاطر شرایطی که داشتم، تقریبا هیچ حرفی در دفاع از پایان نامه ام نزدم! حرفهای ناگفته دارم و هنوز آرام نگرفته ام.
تعداد کمی حکایت مکتوب از دانش آموختگان فلسفه علم منتشر شده است. روال جاری این وبلاگ این بود که معمولا فقط به موضوع فلسفه علم و موضوعات وابسته می پرداخت. می خواهم کل داستان آشنایی و تحصیل خودم را در این وبلاگ بنویسم.
آیا دوستان با قرار دادن داستانی واقعی درباره فلسفه علم در این وبلاگ موافق هستند؟
آلن فرانکلین(1) از فیزیکدانان برجسته ی معاصر است که تالیفات مهم و تاثیرگذاری در زمینه ی تاریخ و فلسفه ی فیزیک دارد، او سمینارها، دوره های مختلفی درباره ی آزمایش در فیزیک برگزار نموده و کتابها و مقالات مفصلی در این باره دارد.
فرانکلین هفت راهبُرد(2) مشخص میکند که از طریق آنها میتوان به مشاهدات آزمایشی اعتبار بخشید.
راهبُردهای فرانکلین برای اعتبار مشاهدات آزمایشی
شناخت شناسی را شاخه ای از فلسفه تعریف میکنند که به مطالعه ماهیت، منشأ و اعتبار شناخت می پردازد.(1) شناخت شناسی، علمی است که درباره شناخت های انسان و ارزش یابی انواع، و تعیین ملاک صحت و خطای آنها بحث می کند. موضوع شناخت شناسی خاص یا مضاف، معرفت هایی است که در جغرافیای خاصی مطرح می شوند، به عنوان مثال، شناخت شناسی علمی، به معارف علمی (فلسفه ی علم) و شناخت شناسی عرفانی، به معرفت ها و تجارب عرفانی و معرفت شناسی دینی، به باورها و عقاید دینی می پردازد. در شناخت شناسی آزمایش، کانون توجه ما بر شناخت ماهیت خود آزمایش، توجیه آزمایش، دلایل باور به آزمایش، و آنچه در آزمایش باید بدان باور داشت، می باشد. به بررسی نظر دو استاد شناخت شناسی آزمایش، یعنی فرانکلین و هکینگ میپردازیم.
شناخت شناسی آزمایش از دیدگاه
هکینگ
با توجه به نقش تعیین کننده ی آزمایش در علوم مختلف، و این که بحث آزمایش نزدیک به سه دهه است که در فلسفه ی علم به تفصیل مورد مطالعه قرار گرفته است.
مجموعه
مطالبی کوتاه درباره "فلسفه ی آزمایش علمی"
را با بهره گیری از پایان نامه ام، در وبلاگ قرار خواهم داد.
ریچارد فاینمن

نه با کسی بحث کن نه از کسی انتقاد کن. هر کی هر چی گفت بگو حق با شماست و خودت را خلاص کن.
آدم ها عقیده ات را که می پرسند،نظرت را نمی خواهند. می خواهند با عقیده خودشان موافقت کنی.
بحث کردن با آدم ها بی فایده است.
رمان: چراغ ها را من خاموش می کنم(زویا پیرزاد)
اخیرا مشکلات وبلاگ بیشتر شده، اتحاد و همدلی قبلی بین دوستان و علاقه مندان فلسفه علم کم شده و وضع وبلاگ آشفته گردیده است.
تمایلی به اعمال محدودیت ندارم و همیشه می خواهم محدوده تعاریف وسیع تر باشد.
از دید من شرط اولیه هرگونه ارتباط، احترام و ادب است، اما به دلیل عدم رعایت احترام و ادب در کامنت ها، و تایید یکی از آنها، فعلا نویسندگان غیرفعال، غیرفعال می شوند.
خانم مروارید و آقای مهدی(که به طور جدی به این وبلاگ و تلاش درباره فلسفه علم میاندیشند)، قوانین زیر را پیشنهاد کرده اند(این قوانین اعمال می شوند):
یکی از زیباترین و کامل ترین سایت های آموزشی به زبان فارسی مکتب خونه است.
در این سایت(http://maktabkhooneh.org) فیلم درس استادان بزرگ دانشگاه ها و داوطلبان در زمینه های مختلف را می بینید.
در حال حاضر مکتب خونه دارای ۷۶ درس-شامل ۱۶ درس از دانشگاه صنعتی شریف، یک درس از دانشگاه تهران و ۳ درس از دانشگاه صنعتی اصفهان- است. مکتب خونه و تخته سفید (سرویس اشتراک ویدیوهای آموزشی) در مجموع بیش از ۳۵۰۰ ویدیوی آموزشی (بیش از ۱۳۰۰ ساعت) را در دسترس قرار داده اند که بیش از ۲۵۰ هزار بار دیده شده اند.
درس اصول فلسفی مکانیک کوانتوم از استاد گلشنی را ببینید.
با دیدن این فیلم، خوشحال می شویم که در زمانه ی جدید، برخی امکانات برای استفاده ی همگانی فراهم شده است.
اهداف و ویژگیهای سایت:
هر روزتان نوروز، نوروزتان پیروز

عنوان : بررسی مفهوم قوانین طبیعت در زیست شناسی
دانشجو: لیدا سرافراز
استاد راهنمای اول : دكتر میانداری
استاد راهنمای دوم : دكتر حسن خداورديان
استاد داور داخلي : دکتر مرتضی صداقت
استاد داور خارجي : دكتر امیر کرباسی زاده
تاريخ و زمان : شنبه 5/12/1391 ساعت 10 الي 12
مكان : دانشگاه امیرکبیر، ساختمان فارابی، طبقه سوم، اتاق 307
عنوان : فلسفه آزمایش علمی
دانشجو: احمد پارسائی
استاد راهنمای اول : دكتر موسی اکرمی
استاد راهنمای دوم : دكتر ابوالفضل كياشمشكي
استاد داور داخلي : دکتر حسن خداورديان
استاد داور خارجي : دكتر امیر مازیار
تاريخ و زمان : دوشنبه 30/11/1391 ساعت 13 الي 15
مكان : دانشگاه امیرکبیر، ساختمان فارابی، طبقه سوم
پی نوشت: از همه دوستان و عزیزانی که حتی از راههای دور آمده بودند، صمیمانه تشکر می کنم و آرزوی موفقیت روزافزون کلیه دوستان را دارم. (پارسائی)
عنوان : جایگاه معرفت شخصی در معرفت علمی نزد
مایکل پولانی
دانشجو: مریم سادات جوادیون اصفهانی
استاد راهنما : دکتر مهدی نسرین
استاد راهنما : دکتر مرتضی صداقت
استاد مشاور : آقای مجید داودی بنی
استاد داور داخلي : دکتر کیاشمشکی
استاد داور خارجي : دکتر شیرازی
تاريخ و زمان : دوشنبه 30/11/1391 ساعت 17 الي19
دروس ارائه شده گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلیتکنیک تهران) در نیمسال دوم 92-1391 به قرار زیر است:
فلسفه علم 2 دکتر مقدم حیدری يکشنبه 11-8
فلسفه غرب دکتر کرمي ورنامخواستي دوشنبه 10.30-12 و سه شنبه 8-9.30
فلسفه زبان دکتر صداقت آهنگري حسين زاده دوشنبه 8.30-10 و سه شنبه 18-19.30
منطق عمومي 1 دکتر حاجی ابرهیم سه شنبه 10-12
فلسفه اسلامي 1 دکتر کیاشمشکی سه شنبه 12.30-15.30
این ترم، از بقیه دروس خبری نیست!
پی نوشت:
ا/ فلسفه غرب برگزار نمی شه
2/ فلسفه علم 2 هم با دکتر شیخ رضایی برگزار میشه
موضوع جلسه: دکتر فرانکشتاین و مساله روح و حیات: نگاهی به جدال بر سر مساله حیات در اروپای قرن 19
ارائه
دهنده: خانم
مهدیه توکل (فارغ التحصیل رشته فلسفه علم از دانشگاه
اورگان)
زمان
: دوشنبه 16 بهمن 91، ساعت 10 صبح
مکان
: دانشگاه صنعتی
امیرکبیر، ساختمان فارابی، طبقه سوم، اتاق 309
خلاصه
موضوع : نيمه دوم قرن 18 ميلادي شاهد اقبال فيلسوفان طبيعت و پزشکان به مساله حيات
و تمايز بين موجود زنده و غير زنده بود. مجموعه نظرات مطرح درباره حيات در دو دسته
کلي مادي گراها و مخالفان آنها که حيات گرا خوانده مي شدند جا مي گرفت. با آغاز
قرن 19 و رواج نظريات شبه علمي و نمايشهاي عامه پسندي در مورد احياي مردگان با
استفاده از نيروهاي رمزآلودي چون الکتريسيته و مغناطيس، بحث و جدل بر سر مساله
حيات به ميان مردم کشيده شد. جدال بين نظريه هاي رقيب در فاصله سالهاي 1815
تا 1820 به اوج خود رسيد و تاثيرات مهمي بر حوزه هاي فلسفه و دين و ادبيات به جاي
گذاشت. اين جريان که امروزه با عنوان "Vitalism Debate" يا "Vitalism vs.
Mechanism Debate" از آن ياد مي شود، يکي از جذابترين
اپيزودهاي تاريخ علم است که در آن علم و فلسفه و دين و ادبيات و هنر در تعاملي
جالب اما پرتنش به هم مرتبط مي شوند.
به نام خدا
سوالات فلسفه غرب
1- دو حکم زیر را در نظر بگیرید: آفتاب به زمین می تابد و سپس زمین گرم می شود. در گذر از این دو حکم به حکم: اگر آفتاب به زمین بتابد، زمین گرم می شود؛ کدام مفهوم محض و کدام مفهوم عام وارد شده اند؟ با استفاده از تشابه تجربی دوم کانت توضیح دهید.
2- تعارض دو حکم را در نظر بگیرید: در جهان علتهایی بر حسب اختیار وجود دارد/اختیاری وجود ندارد بلکه هرچه هست طبیعت است. موضع کانت در قبال تعارض فوق را با توجه او از صور معقول توضیح دهید.
یکی از دوستان سوال "فلسفه علم چیست؟" را مطرح کردند.
این یکی از سوالات اولیهای است که در اولین برخوردها از ما میپرسند.
مقاله زیر، مقالهای مفصل و قدیمی، اما تا حدود زیادی کامل است.
لطفا نظرات خود را در این زمینه مطرح کنید.
فلسفه علم چیست؟
از جمله مواردی که واژه«فلسفه»به صورت «مضاف»به کار میرود، در خصوص اصطلاح «فلسفه علم»میباشد.در مورد اینکه ماهیت فلسفه علم چیست، جان لازی در کتاب«درآمدی تاریخی به فلسفه علم»چهار دیدگاه را مورد نظر قرار داده است. (1)

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، همایش دو روزه «فلسفه علم» با سخنرانی اساتید برجسته این حوزه سعید زیباکلام در موضوع «چیستی روش علمی»، غلامحسین مقدم حیدری در موضوع «شرحی بر دیدگاههای توصیفی و تبیینی»، امیراحسان کرباسی زاده در موضوع «تاریخ فلسفه علم» و حسین شیخ رضایی در موضوع «علم و اجتماع» برگزار می شود.
لازم به ذکر است، این
همایش از ساعت 13 تا 17 سه شنبه و چهارشنبه، 23
و 24 آبان ماه در محل سالن شهید دهشور پردیس
علوم دانشگاه تهران برگزار می شود.
http://snn.ir/NSite/FullStory/News/?id=215147&Serv=3&SGr=10
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در روزهای سهشنبه و چهارشنبه 23 و 24 آبان ماه، همایش روزجهانی فلسفه امسال را با عنوان «وضعیت فلسفه در ایران معاصر» با سخنرانی دکتر داوری اردکانی آغاز خواهد کرد
چهارشنبه 24/08/1391
15:30 تا 15:50 دکتر امیراحسان کرباسیزاده بررسی وضعیت فلسفه علم در ایران
شاگردی از استاد پرسید: منطق چیست؟
استاد کمی فکر کرد و جواب داد: گوش کنید، مثالی می زنم: دو مرد پیش من می آیند. یکی تمیز و دیگری کثیف من به آن ها پیشنهاد می کنم حمام کنند. شما فکر می کنید، کدام یک این کار را انجام دهند؟
هر دو شاگرد یک زبان جواب دادند : خوب مسلما کثیفه!
استاد گفت: نه ، تمیزه. چون او به حمام کردن عادت کرده و کثیفه قدر آن را نمی داند. پس چه کسی حمام می کند؟
حالا پسرها می گویند: تمیزه!
استاد جواب داد: نه ، کثیفه، چون او به حمام احتیاج دارد. و باز پرسید: خوب، پس کدامیک از مهمانان من حمام می کنند؟
یک بار دیگر شاگردها گفتند: کثیفه!
استاد گفت: اما نه، البته که هر دو! تمیزه به حمام عادت دارد و کثیفه به حمام احتیاج دارد. خوب بالاخره کی حمام می گیرد؟
بچه ها با سر درگمی جواب دادند: هر دو!
استاد این بار توضیح می دهد: نه، هیچ کدام! چون کثیفه به حمام عادت ندارد و تمیزه هم نیازی به حمام کردن ندارد!
شاگردان با اعتراض گفتند: بله درسته، ولی ما چطور می توانیم تشخیص دهیم؟ هر بار شما یک چیزی را می گویید و هر دفعه هم درست است!
استاد در پاسخ گفت: خوب پس متوجه شدید، این یعنی: منطق!
خاصیت منطق بسته به این است که چه چیزی را بخواهی ثابت کنی!!
اولین دفاع از پایاننامههای دانشجویان کارشناسی ارشد فلسفه علم دانشگاه امیرکبیر، ورودیهای سال 1389، فردا برگزار میشود.
عنوان پایان نامه: فلسفه علم بسکر
دانشجو: خانم بنازاده
استاد راهنمای اول: دکتر مقدم حیدری
استاد راهنمای دوم: دکتر کیاشمشکی
داور داخلی: دکتر حاج ابراهیم
داور خارجی: دکتر قائمینیا
زمان: ساعت هشت و نیم صبح، دوشنبه هشتم آبان ماه 1391
مکان: ضلع شمالی دانشگاه امیرکبیر، ابتدای خیابان رشت، جنب کتابخانه مهندسی،ساختمان فارابی، طبقه سوم، گروه فلسفه علم دانشگاه امیرکبیر
حضور کلیه دوستان و علاقه مندان آزاد است.
پ.ن:
1- پایان نامه خانم بنازاده با نمره 19 پذیرفته شد.
صمیمانه به ایشان شادباش و تبریک میگوییم و امیدواریم تلاشهای خود را ادامه دهند.
رشته کارشناسی ورودی های امسال(91) کارشناسی ارشد فلسفه علم در دانشگاه اصفهان به ترتیب زیر است:
این پیغام را یکی از خوانندگان علاقهمند برای ادامه تحصیل در فلسفه علم گذاشت،این پیغام (بدون ویرایش) را بخوانید و نظر خود را بفرمائید:
درود
باسپاس از دوستانی که این
تارنما رو براه انداختند
یه پرسشی داشتم از همه ی
دوستان
بی گمان کسی که پی علاقه ش(برای نمونه همین فلسه علم) میره لذت بیشتری از زندگی میبره...ولی بایدکمی
هم واقعگرا بود!
×××چه آینده ای در انتظار یه دانشجوی فلسفه علمه؟؟؟×××
- کجا بهش بها میدن؟ آیا ایران جای مناسبیه؟! یا باید رفت...
- کجا میتونه در همین زمینه ی دوست داشتنی پژوهش بکنه؟
ـ آیا فلسفه علم تنها یه رشته ی حاشیه ایه؟(یعنی در کنار رشته ی دیگه ای که بتونه توان مالی به ما بده قرار میگیره)
گروه مطالعات علم مؤسسهی پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در نظر دارد با هدف 1- تشویق دانشجویان به پژوهش 2- آشنایی دانشجویان با موضوعات پژوهشی یکدیگر و 3- فراهم آوردن زمینه برای نقد یکدیگر، سالانه سمینارهای دانشجویی با موضوع تاریخ و فلسفه علم برگزار نماید.
بدینوسیله از دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی برای ارسال مقاله و شرکت در اولین دوره از سمینارهای دانشجویی تاریخ و فلسفه علم، که در اسفند ماه سال 1391 در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار خواهد شد، دعوت به عمل میآید.
مقالات در همه موضوعات مرتبط با فلسفه و تاریخ علم مورد ارزیابی قرار رفته و مقالاتی که از کیفیت و نوآوری بالاتری برخوردار باشند برای ارائه در سمینار پذیرفته خواهند شد. در صورت تصویب کمیته علمی، تعدادی از مقالات پذیرفته شده در مجموعهای به چاپ خواهد رسید .
پ.ن:
مهلت ارسال مقالات تا پانزده آبان تمدید شده است.
فیزیک و فلسفه I
نیمسال اول 1391- 1392 سهشنبهها: 15-17
دانشگاه صنعتی امیرکبیر، گروه فلسفه علم
ابوتراب یغمایی a.yaghmaie@yahoo.com
در این دوره به مسائل و مباحث فلسفی سه نظریهی فیزیک میپردازیم: 1. نظریهی نسبیت و مسائل مربوط به فضا- زمان 2. ترمودینامیک و مسائل مربوط به احتمال 3. مکانیک کوانتومی.
با توجه به گستردگی موضوعها سعی میشود مهمترین ملاحظات فلسفی مورد بحث و بررسی قرار گیرند. منبع اصلی کتاب Philosophy of Physics نوشتهی Lawrence Sklar است که کتابی کلاسیک و مقدماتی در فلسفه فیزیک محسوب میشود. منابعی کمکی که در ادامه معرفی میشوند، آن را تقویت میکنند. دورهی مذکور پیشنیازی در فلسفه و فیزیک طلب نمیکند. اما این به آن معنا نیست که همراهی کردن دوره کوششی نمیطلبد.
دروس ارائه شده گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلیتکنیک تهران) در نیمسال اول 92-1391 به قرار زیر است:
فلسفه علم 1 دکتر زيباکلام مفرد يکشنبه 11-8
فلسفه غرب دکتر آيت اله زاده شيرازي شنبه 16-13
تاريخ فلسفه غرب دکتر کرمي ورنامخواستي دوشنبه 12-10:30 و سه شنبه 12-10:30
تاريخ علم تا قرن شانزدهم دکتر مقدم حيدري دوشنبه 10:30-7:30
علم و دين دکتر حاجي ابراهيم دوشنبه 18:30-17و سه شنبه18:30-17
فلسفه ذهن دکتر صداقت آهنگري حسين زاده شنبه 12-10:30و سه شنبه10-8:30
منطق عمومي 1 دکتر زاهدي شنبه 10-8
منطق قديم 1 دکتر غفوريان حسامي سه شنبه 15-13
فلسفه اسلامي 1 دکتر خداورديان دوشنبه 17-15
فيزيك و فلسفه 1 آقای يغمايي سه شنبه 17-15
روزی لویی شانزدهم در محوطهي کاخ خود مشغول قدم زدن بود که سربازی را کنار یک نیمکت در حال نگهبانی دید. از او پرسید تو برای چی اینجا قدم میزنی و از چی نگهبانی میدی؟ سرباز دستپاچه جواب داد قربان من را افسر گارد اینجا گذاشته و به من گفته خوب مراقب باشم!
لویی، افسر گارد را صدا زد و پرسید این سرباز چرا این جاست؟ افسر گفت قربان افسر قبلی نقشهي قرار گرفتن سربازها سر پستها را به من داده من هم به همان روال کار را ادامه دادم! مادر لویی او را صدازد وگفت من علت را میدانم، زمانی که تو 3 سالت بود این نیمکت را رنگ زده بودند و پدرت به افسر گارد گفت نگهبانی را اینجا بگذارند تا تو روی نیمکت ننشینی و لباست رنگی نشود! و از آن روز 41 سال میگذرد و هنوز روزانه سربازی اینجا قدم میزند!
فلسفهي عمل تمام شده، ولی عملِ فاقدِ منطق، هنوز ادامه دارد!
آیا شما هم این نیمکت را در روان خود، خانواده و جامعه مشاهده میکنید؟
چندی پیش همایش علم و دین در دانشگاه کمبریج برگزار شده است.
جناب اقای
مهدی نساجی در این همایش شرکت داشته و گزارشی از این همایش را ارائه خواهند
کرد.
مکان: تهران، خیابان انقلاب، بین قدس
و وصال، کوچه اسکو، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
تاریخ: دوشنبه، 23 مرداد، ساعت 11
جناب آقای نساجی
در دانشگاه امیرکبیر لیسانس برق خوانده اند، کارشناسی ارشد روانشناسی از دانشگاه شهید بهشتی گرفته اند، ده سال در قم دروس حوزوی خوانده اند و بعد رفته اند انگلیس و ارشد فلسفه علم از دانشگاه شفیلد انگلیس گرفته اند و الان هم دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه هال در کمبریج هستند.
به پیوست گزارشی از همایش، معرفی
سخنرانان آن سمینار و دیدگاه کلی آنان ارائه میگردد.
حضور در این نشست آزاد است.
نوشته: سیدمهدی سجادی
فیزیکدانان معمولا به صرف فیزیکدان بودن آدم های پولداری نیستند. شما اگر فیزیکدان برجسته ای باشید حداکثر بتوانید جوایزی مانند آلفرد پی اسلون فلوشیپ ببرید، به نوبل(1.2 میلیون دلار) دست یابید یا دیگر در نهایت جایزه تپملتون(1.7 میلیون دلار) را ببرید! اما این صحنه را می توان به هم زد و یوری میلنر چنین کسی است!
یوری میلنر دانشجوی تحصیلات تکمیلی فیزیک بود اما در سال 1989 آن جا را ترک کرد و میلیونر شد؛ کاری که اکثر ما برای میلیونر شدن باید انجام دهیم! وی در شرکت هایی نظیر فیس بوک(Facebook) و گروپون(Groupon) سرمایه گذاری کرد و پولدار شد. البته میلنر با دست پر بازگشته؛ با 9 جایزه هر کدام به ارزش 3 میلیون دلار!