طبق نظریه علی-تاریخی کریپکی در مورد اسامی خاص در فلسفه زبان، اسامی خاص به مصادیق اولیه یشان ارجاع میدهند. یعنی، در طول تاریخ به تدریج زنجیره ای از افراد تشکیل می شوند که آن اسم خاص را برای ارجاع به همان مصداق اولیه اش به کار می برند، حتی اگر هرگز آن مصداق اولیه را ندیده باشند.

وقتی میخواهند ایرادات این نظریه را بگویند، معمولا دو مثال معروف میزنند. یکی اینکه گاهی ممکن است مصداق یک اسم خاص به هر دلیلی تغییر کند. مثلا «ماداگاسکار» قبلا به بخشی از نواحی شرقی آفریقا گفته میشده اما مارکوپولو آن را به اشتباه نام جزیره ی بزرگی دانسته که در شرق آفریقا قرار دارد و از آن به بعد این واژه به مصداق اولیه اش ارجاع نمی دهد.

ایراد دیگر به نظریه کریپکی را نامگذاری تقلیدی می گویند و این مثال را برایش می آورند که اگر ما نام گربه ای را به تقلید از نام امپراطور فرانسه «ناپلئون» بگذاریم ، این نامگذاری دیگر با نظریه کریپکی سازگار نیست و  ما با اسم خاصی سروکار داریم که دیگر به مصداق اولیه اش ارجاع نمیدهد.


چند روز پیش در میان خبرهای ناگوار جنگ و ناآرامی های مصر و سوریه و لبنان و بغداد و این طرف و اون طرف، گوینده خبر از انتشار کتاب خوابگردها خبر داد. خب شما هم بودید تعجب میکردید که چه شده است که چاپ کتاب مورد علاقه نسبی گرایان، همان کتابی که استادی بارها توصیه کرد بخوانید و نخواندید اینچنین اعلام عمومی شده است!

 در ذهن "هر" فلسفه علم خوانده ای این کتاب به همان کتابی ارجاع میدهد که "هر" استاد تاریخ علمی و یا "هر" استادی که ارادتی به تاریخ علم داشته باشد به عنوان منبع مطالعاتی معرفی میکند. همان کتابی که دانشمندان را به خوابگردهایی تشبیه میکند که خودشان هم نمیدانستند از کجا می ایند و به کجا می روند!

چند لحظه بیشتر طول نکشید. این هم مصداقی ملموس برای رد نظریه کریپکی، و نه ترویج نسبی گرایی!


این خوابگردها آن خوابگردها نیست!